Kaynaklara göre “orta yol safsatası”, “ılımlılık yanılgısı” ya da günümüzdeki kullanımıyla “orta yolculuk”, birbirine zıt iki görüşün ortasının doğru olduğu yönündeki mantık hatasıdır. Maalesef günümüzde sürekli olarak değişen siyasi otoriteler ve dengeler arasında bocalayan insanlar da bu mantıksızlığın içinde sürükleniyor. Ahlak yasalarından ve evrensel var oluştan tamamen aykırı bir yolu işaret eden bu sistem içinde bir karakter edinebilmek imkansızdır. İnsan, kendi olarak insandır. Yüzyıllar sonra belki çok yüksek binalar inşa edilecek, belki uçan arabalar sıradanlaşacak, belki robotlarla evlilikler yapılacak ama bu gerçek hiçbir zaman değişmeyecek.
İnsanı var eden kendi ruhundan bir parça taşıyan öz karakteridir. Ahmet, bu nedenle Ahmet; Ayşe, bunun için Ayşe’dir. Her gelene “Eyvallah!” denilen bir sisteme kişiliksiz ilişkiler ağı görülmesi oldukça normaldir. Üstüne basarak “Evet!” ya da “Hayır!” diyebilmek en içten karakter dışavurumudur. Ancak baskın biri oradayken “Evet!” demek ya da otorite öyle istediği için “Hayır!” demek evrensel sözlüğün hiçbir yerinde karakter sözcüğünün tanımı olarak geçmez.
Zor zamanlardan geçiyoruz, kabul etmek gerekir. Ekonomik olarak bir cenderenin içindeyiz, pandemiden beri geçmeyen bu mali sancılar maalesef olanca ağırlığıyla üzerimizde. Politik dünyamızda ise duygudan duyguya giriyoruz. İktidar ayrı bir yerde, muhalefet ayrı bir yerde. Herkes haklı, herkes doğru ama bir tek biz sade vatandaşlar haksızız ve daima bir tarafa göre yanlış yerdeyiz. Halbuki bu ülkede vatandaş olarak sadece bir hakkımız var: Oy kullanmak. Gerisiyle de zaten bir işimiz yok, herkesin derdi bu kadar başından aşkınken yani eve peynir kalmamış, bu akşam da makarna yiyelim, elmanın kilosu 120 lira olmuş, bir kangal sucuk 1000 lirayken kimsenin politikaya ayıracak ne zamanı ne de sabrı var. Vatandaş olarak sürdürdüğümüz bir ideoloji var. Bu da herkesin kendi içinde gizli. İnsanlar arası ilişkilerde öne alınmaması gereken yaşam biçimi, kişinin dünyaya bakışını ve karakterini belirlemenin dışında bir etkiye sahip değil. Yani biriyle konuşurken “A o solcu! Tüh bu sağcı!” gibi bir bakış açısıyla ilerlemek uluslararası bir yalnızlığın doğumuna neden olur.
Ancak ne olursa olsun her zaman insanın bir karakteri vardır. Eğer kaya üzerinde yaşayan bir mantar ya da ağaç kabuğunda gezinen bir canlı formu değilse herkes, özünü yansıtan bu olguyu dışa vurmak zorundadır. İnsan, böyle insan olur. Kütahya’da “orta yolcular” için “bahçe kapısı” ifadesi kullanılır. Yani bunlar, bahçe kapısı gibi ne tarafa çevirirsen o tarafa açılır. Tıpkı rahmetli Kemal Sunal’ın “Zübük”ü gibi. Zübük, siyasi bir figürdü ve maalesef politik omurgasızlıklara yıllar içinde alıştık. Artık bugün “Siyasette her şey olur, siyasetçilere güvenilmez.” deyip geçerek bu omurgasızlığı kanıksadık. Ancak toplum içinde de politik ya da mesleki anlamda böyle durumların görülmesi, sürekli birilerine yaranma çabası, karakterini buruşturup kalbine gömme durumu beni fazlasıyla üzüyor. Sırf arkadaşım diye hırsızlık yaptığı için o kişiyi uyarmamak, sırf aynı siyasi görüşü paylaştığımız için arkadaşımın yanlışlarını söylememem beni de o hataya ortak eder.
Bunun temelinde korku yatıyor gibi. Paramı kaybederim, dostumu kaybederim, işimi kaybederim, unvanımı kaybederim korkusu. Bu konuda uzmanlaşmış birisi olarak şunu söyleyebilirim: Dünyanın sonunu korkaklar getirecek. Tarih boyunca tüm savaşlar, korkaklar yüzünden ortaya çıkmıştır. Bu kez de farklı olmayacak. Bu nedenle bağımsızlık marşımızın ilk dizesinde de ifade edildiği gibi “Korkma!” Kaybedeceğin tek şey, zincirlerin olacak. Zaten bir meziyete sahipsen ve bunları karakterinle yoğurmuşsan hiçbir zaman ortada kalmazsın.
İnsan yaşlanıp da her şeyden elini eteğini çekince evlatlarına bir şeyi anlatır: Onur! Bu, öyle bir olgu ki sadece bugün değil; her gün gerekli olan bir şey. Onurlu insan dik durur, hak yemez, kendi yolundan gider. Politikadaki omurgasızlıklara alıştık ama bunu toplumsal yapı içinde de gözlemlemek, bir sosyal felaketin habercisidir. Umarım ağın farkına varan sevgili halkımız silkelenerek bu hastalıktan kurtulur.
